Vrede en rechtvaardigheid, Mediation als vredesinstrument in Kenia

Datum: 28 november 2016 | Categorie: Mediation

Mediation als vredesinstrument in Kenia

Kenia heeft te weinig rechters en advocaten om de vele gevallen van onrecht en geweld daadwerkelijk aan te pakken. Mensen met een Missie in samenwerking met Lei en Paulette van Roekel ‘het Nicky French mediation echtpaar’ hebben bijgedragen aan verbetering.

Zoals u wellicht weet leven er in Kenia een groot aantal verschillende bevolkingsgroepen met een verschillende culturele achtergrond. Bij de verkiezingen in 2007 heeft er een gewelduitbarsting plaatsgevonden tussen deze bevolkingsgroepen. Hierdoor is de overheid in Kenia en ook de bevolking wakker geschud en zij zijn zich steeds meer gaan realiseren dat het gevoel van saamhorigheid en het belang van integratie en cohesie ondanks alle verschillen ontzettend belangrijk is.

National Cohesie en Integratie Commission

Mensen met een Missie heeft na deze geweldsuitbarsting een samenwerking tussen diverse grassroots organisaties verspreid over een groot deel van het land, een onder de naam Kenia Peace Network, geïnitieerd en financieel ondersteund. De overheid heeft na de gewelduitbarsting in 2007 de National Cohesie en Integratie Commission (NCIC) opgericht. Zij werken met de verschillende bevolkingsgroepen en zij bemiddelen bij grote conflicten tussen de verschillende stammen. Ze werken samen met de overheid en en ontvangen budget om dit professioneel te organiseren.
We zijn nu bijna tien jaar verder en in 2017 zullen er nieuwe verkiezingen zijn. Mediation en ADR (Alternative Dispute Resolution) werd door de overheid van Kenia opgenomen in de wet. Deze wet maakt het voor de bevolking mogelijk om zonder directe tussenkomst van een rechter toegang te hebben tot het juridische systeem. Mediation en de uitkomsten uit een mediation zijn juridisch bindend en rechtsgelding. Dat klinkt vrij eenvoudig maar als u zich realiseert wat dat dit voor een enorme verandering en verbetering gaat inhouden voor mensen in Kenia die normaliter geen toegang hebben tot ‘recht en rechtvaardigheid’, vooral de mensen die in de dorpen wonen, dan is dit een geweldige stap vooruit in het kader van empowerment. Voornamelijk de positie van vrouwen en kinderen kan hierdoor erg gaan verbeteren.

Mediation als vredesinstrument in Kenia

Kenia Peace Network

Lei en Paulette van Roekel verblijven een aantal weken per jaar in Kenia om het Kenia Peace Network te ondersteunen bij de ADR en mediation aanpak. Dit sluit helemaal aan bij wat Lei en Paulette ook in Nederland doen. Zij hebben een mediation en conflictmanagement bedrijf en ze werken als mediators voor verschillende rechtbanken in Nederland. Lei is vanaf het begin betrokken geweest bij de opstart van Mediation als onderdeel van het juridisch systeem in Nederland. Ook in ons land speelde namelijk een probleem van overbelaste rechtbanken omdat mensen te vaak een aanspraak deden op een uitspraak van een rechter. Mediation betekent dat mensen onder begeleiding van een mediator met elkaar in gesprek gaan en samen gaan zoeken naar een oplossing van hun conflict. De uitkomst van een mediation is de uitkomst van twee partijen. Het grote voordeel is dat de oplossing niet wordt opgelegd maar samen bedacht. Hierdoor is deze uitkomst vaak toekomstbestendiger en veel goedkoper dan in een rechtszaak. Een mediation moet aan allerlei randvoorwaarden voldoen en de uitkomst die vastgelegd wordt in een vaststellingsovereenkomst is juridisch bindend. Doordat partijen met elkaar in gesprek zijn hebben ze ook de mogelijkheid om emoties te uiten en soms vindt er een soort heling plaats bij mensen die in het conflict beschadigd zijn geraakt.

Lei en Paulette werkten en leefden samen met hun twee jongste kinderen een tijdje in Malawi. ‘Wij hadden daar een schitterende en productieve tijd maar zijn teruggekeerd naar Nederland in 2010 onder meer in het belang van de studie van onze kinderen. Inmiddels zijn onze kinderen volwassen en onafhankelijk. Echter het bloed kruipt waar het niet gaan kan en onze passie om in Afrika te werken op ontwikkelingsgebied verdween niet. Mensen met een Missie stelden ons in staat om deze passie meer vorm te geven’.

Lei en Paulette hebben veel tijd gestoken om verbinding te maken met de partners van het Kenya Peace Network en zij hebben naast de partners ook veel actoren in het veld op het gebied van vrede gesproken. In 2015 waren zij ook aanwezig bij de conferentie van het Keniaanse Netwerk. De contacten met partners in Mombasa en in het westen van Kenia zijn verstevigd. Er is veel op individueel niveau met de zeven partners een goede band opgebouwd.

Lei en Paulette van Roekel hebben door deze goede voorbereiding de Keniaanse context goed kunnen begrijpen en daardoor hadden zij de mogelijkheid een cursusboek en een training in elkaar te zetten die ook didactisch zoveel mogelijk afgestemd was op de Keniaanse situatie.
In juli van dit jaar zijn er vijfentwintig mediators opgeleid en getraind in Kenia. Het idee voor deze training is voortgekomen uit de sponsoring van Mensen met een Missie van het Kenya Peace Network. De helft van de deelnemers aan de training kwam dan ook van de leden van het Kenya Peace Network. De andere helft van de deelnemers waren medewerkers van National Cohesie en Integratie Commission (NCIC). Deze unieke samenstelling van de groep werkte erg goed. Aan de ene kant de mensen die in de communities verspreid over het land werken in situaties waarbij ze bemiddelen bij conflicten en aan de andere kant de medewerkers van een organisatie die gelinkt is aan de overheid en vaak te maken hebben met belangen in conflicten van grotere bevolkingsgroepen en juist in deze samenwerking schuilen heel veel kansen voor de toekomst.

De hele groep verbleef in een conferentiecentrum op enkele uren rijden van Nairobi. De trainingsbijeenkomst werd geopend door de vicevoorzitter van National Cohesie en Integratie Commission (NCIC). Zij hield een inspirerende toespraak waarin zij het belang van mediation voor de Keniaanse samenleving heel goed heeft neergezet. Daarbij had zij ook aandacht voor de verbetering die mediation kan hebben de positie van vrouwen. Ook sprak zij over de beroepsmogelijkheden voor goed opgeleide mediators waar de komende jaren veel behoefte aan zou gaan ontstaan. De sfeer tijdens de training was erg goed. Iedereen heeft ontzettend hard gewerkt.

Mediation als vredesinstrument in Kenia

Training en coaching

Er is theoretische kennis over het mediationproces overgebracht door presentaties, films en heel veel oefeningen, maar ook is er veel aandacht geweest voor de praktijk en de beroepshouding die een goede mediator moet hebben. In rollenspellen kregen de deelnemers gelegenheid om te oefenen en te leren in hun rol als mediator. Lei en Paulette hebben hen gecoacht en hun ervaringen uit de beroepspraktijk gedeeld. De groepsdynamiek was heerlijk inclusief een avondprogramma met een serieuze film over een unieke samenwerking in Nigeria tussen een Priester en een Imam.
De contacten tussen individuele partners onderling maar vooral tussen de individuele partners National Cohesion and Integration Commission zijn significant verbeterd. Het werk van Mensen met een Missie heeft via Lei en Paulette bijgedragen aan versterking van verticale en horizontale cohesie. Er is na dit initiatief een nauwe en betere samenwerking ontstaan tussen het Kenya Peace Network, de mensen met ‘de voeten in de klei’ en het overheidsadviesorgaan de National Cohesion and Integration Commission. Samen hebben zij een samenwerkingsovereenkomst gesloten en men weet elkaar te vinden. Er is sprake van capaciteitsvergroting zowel op niveau van de individuele partner, met name als het gaat om verbeteren van weerbaarheid met betrekking tot conflicten in de gemeenschappen waar KPN werkt, en in het algemeen.

Mensen met een Missie zal ook voor 2017 hieraan blijven bedragen en voor 2017 goed naar de (individuele) behoefte van de partner(s) in het veld kijken. De behoefte aan inclusieve dialoog tussen mensen in de grassroots, zonder uitsluiting en marginalisering van mensen, is in deze social media tijd, met andere technieken en radicalisering en extreem geweld meer nodig dan ooit.

Mediation als vredesinstrument in Kenia